Hoàng cung vốn bí ẩn với với người đời, bảo vật trong hoàng cung lại càng bí ẩn, đến nỗi những người biết đến và được chiêm ngưỡng những bảo vật này hàng trăm năm qua cơ hồ chỉ có mấy người. Chính vì vậy những bảo vật từ hoàng cung các triều đại phong kiến Việt Nam luôn phủ một bức màn bí ẩn, thậm chí nhiều người cho rằng chúng đã sớm không còn tồn tại hoặc đang nằm ở các bảo tàng, bộ sưu tập trên thế giới, hoặc ngộ nhận một số đồ dùng thông thường trong cung đình là bảo vật hoàng cung. Bảo vật hoàng cung ngay từ khi được chế tác hay lưu truyền qua các triều đại đều là những vật tượng trưng cho quyền lực tối thượng của nhà vua, những đồ ngự dụng.

Thật may mắn, qua nhiều thăng trầm của lịch sử, những bảo vật của các triều đại Lê, Nguyễn: Ấn vàng, kiếm vàng, sách vàng, đồ ngự dụng bằng vàng, ngọc... có số lượng tới hàng trăm chiếc, vẫn còn được bảo quản, gìn giữ nguyên vẹn tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam; Đây là những bảo vật vô giá của nhân dân Việt Nam, không những chứa đựng những giá trị lịch sử phong phú mà còn phản ánh tài nghệ khéo léo của các nghệ nhân cung đình qua từng thời đại.

Sưu tập bảo vật này nhiều năm qua được lưu giữ cẩn mật tại kho của bảo tàng phục vụ công tác nghiên cứu mà chưa có dịp giới thiệu, trưng bày vì nhiều lý do. Nhân sự kiện lịch sử trọng đại - Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam lần đầu tiên tổ chức một trưng bày chuyên đề đặc biệt: "Bảo vật Hoàng cung" giới thiệu một phần nhỏ trong kho tàng bảo vật vô giá nói trên với nhân dân cả nước, bạn bè quốc tế. Mong rằng, trong một tương lai không xa, khi Bảo tàng Lịch sử Quốc gia hoàn thành, những bảo vật trân quý này sẽ có được một không gian xứng đáng để trưng bày phục vụ công chúng.

Mũ vàng triều Nguyễn. Coiffes en or de la dynastie des Nguyễn

Mũ Vàng. Triều Nguyên, TK 19. 26,7x17cm. C:17,8cm. Trong luong: 720g. Coiffe en or (720 grammes), dynastie des Nguyễn, 19ème siècle.

Ảnh: Tiến Thành

Vua Khải Định. L'empereur Khải Định.

Mũ Vàng. Triều Nguyên, TK 19. Trong luong: 660g. Coiffe en or (660 grammes) et diamants, dynastie des Nguyễn, 19ème siècle

Ảnh: Tiến Thành

Vua Duy Tân. L'empereur Duy Tân

Ấn, kiếm vàng triều Nguyễn - Sceaux et épées de la dynastie des Nguyễn

Từ trái qua phải: Ấn vàng "Sắc mệnh chi bảo" bằng vàng ròng nặng 8,5 kg, đúc năm Minh Mạng 8 (1827); ấn ngọc "Đai Nam Thu thiên vĩnh mệnh truyền quốc tỷ" của triều Nguyễn; ấn "Quốc gia tín bảo" đúc bằng vàng, nặng gần 5 kg vào niên hiệu Gia Long.

Ấn vàng "Sắc mệnh chi bảo". Đúc tháng 10 năm Minh Mệnh 8 (1827). Trọng lượng: 8500 Gr. Sceau en or de l'empereur Minh Minh Mạng, 1827, poids: 8500 grammes.

Ảnh: BTLS

Ấn "Sắc mệnh chi bảo" gồm 2 cấp, có hình vuông, trên có hình rồng đầu ngẩng, 2 sừng dài, đuôi xòe 9 dải hình ngọn lửa, lưng ấn khắc hai dòng chữ Hán: “Thập tuế hoàng kim nhị bách nhị thập tam lạng lục tiền - Minh Mạng bát niên thập nguyệt cát nhật tạo”. (Vàng 10 tuổi nặng 223 lạng 6 tiền - đúc vào ngày lành tháng 10 năm thứ 8 Minh Mạng, 1827).

Ảnh: Tiến Thành

Photo d'époque du sceau en or de l'empereur Minh Mạng.

Ấn "Quốc gia tín bảo" đúc bằng vàng, nặng gần 5 kg vào niên hiệu Gia Long. - Ảnh: Tiến Thành. Sceau en or (environ 5kg) de l'empereur Gia Long.

Ấn ngọc "Đai Nam Thu thiên vĩnh mệnh truyền quốc tỷ". Triều Nguyễn. Sceau en jade. Dynastie desNguyễn, 19ème siècle.

Ảnh: BTLS

Ảnh: Tiến Thành

Kiếm vàng triều Nguyễn thế kỷ 19 (bên trên) và kiếm vàng "An dân bảo kiếm" năm Khải Định (1916-1925) ở bên dưới.

Ảnh: Ngọc Thắng

Kiếm vàng. Triều Nguyễn. TK 19. Epée impériale d'apparat, or et jade, 0,58kg. Dynastie des Nguyễn. 19ème siècle.

Kiếm vàng "An dân bảo kiếm". Triều Nguyễn, năm Khải Định (1916-1925). Epée de l'empereur Khải Định (1916-1925).

Ảnh: Tiến Thành

L'empereur Khai Dinh, portant cette épée, et son fils, le prince Vinh Thuy, à Paris en 1922.

Chén ngọc, chậu vàng, sách vàng. Service à thé en jade, bassin et livre en or

Chén ngọc bịt vàng nặng 1,1kg. Tasse en jade à monture or. Poids total: 1,1 kg.

Théière en jade cerclée d'or. Dynastie des Nguyễn.

Bộ chén ngọc khảm vàng triều Nguyễn. Service à thé en jade et or. Dynastie des Nguyễn.

Ảnh: Tiến Thành

Chậu vàng của triều Nguyễn, năm Duy Tân 5 (1911), trọng lượng 1,4 kg. Bassin en or, 1,4 kg. Dynastie des Nguyễn, cinquième année de Duy Tân (1911)

Ảnh: Ngọc Thắng

Đài vàng cẩn ngọc triều Nguyễn thế kỷ 19. Boîte à offrandes en or et pierres précieuses. Dynastie des Nguyễn, 19ème siècle.

Cuốn sách vàng chế tác năm Gia Long thứ 5 (1806) có trọng lượng 2,1 kg. Livre en or, 2,1 kg. Dynastie des Nguyễn, cinquième année de Gia Long (1806).

Ảnh: Tiến Thành

Ảnh: Tiến Thành

Ảnh: BTLS